نام بزرگترین دریاچه جهان کاسپین است

کاسپین را بدان علت دریاچه می خوانند که از هر سو محاط در خشکی است. البته روس ها با حفر کانال ولگا-دن رودخانه های ولگا و دن را به هم متصل و دریاچه ی کاسپین را به دریای سیاه پیوند دادند. بسیاری از سر ناآگاهی گمان می کنند واژه ی کاسپین، نامی انگلیسی با ریشه ی یونانی و در عوض واژه ی خزر ایرانی است از همین رو در همه ی جهان این دریاچه را کاسپین، اما در ایران خزر می خوانند! کاسپین به دلیل اینکه بزرگترین دریاچه جهان است در افواه عمومی دریا نیز خوانده می شود. مساحت این دریاچه ۳۷۰،۰۰۰ تا ۴۲۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (با توجه به عوامل متغیر) و طول ساحل آن ۶۵۰۰ کیلومتر است. نام خزر وام گرفته از نام قومی تحت عنوان همین نام است که از عهد باستان در شمال غرب این دریاچه زندگی می کردند. این قوم بسیار ناسازگار بوده و در دوره ی ساسانیان سرحدات شمال غربی ایران بارها توسط آنان مورد تعدی و تجاوز قرار می گرفت. خزری ها وقتی در برابر دو موج گسترش اسلام از جنوب و مسیحیت از غرب قرار گرفتند جهت حفظ هویت قومی شان به یهودیت گرویدند در حال حاضر هم، نشانی از حضور منسجم و شکل یافته جامعه ی خزری ها در حاشیه ی این دریاچه به چشم نمی خورد. نام خزر بعد از استیلای روس ها بر بخش بزرگی از سواحل این دریاچه در عصر سلسله ی قاجاریه در ایران رواج یافت. کاسپین واژه ای است که از کاس گرفته شده ، نام قوم بزرگی ساکن در قفقاز کنونی. از اینرو برخی محققان ریشه ی واژه ی قفقاز را «کاف کاس» یعنی سرزمین کاس ها می دانند. این قوم را باید مادر اقوام ساکن در کرانه ی جنوبی و غربی دریاچه ی کاسپین و همچنین مناطق غربی و بخش بزرگی از مرکز سرزمین ایران کنونی بشمار آورد. بر اساس تحقیقات به عمل آمده، ریشه ی نام های دو شهر کاشان و قزوین «کاسان» و «کسپین» است. کاس ها وقتی به ایران کنونی کوچ کردند به «کاس سی» ها و «کاس پی» ها تقسیم شدند. «سی» در زبان گیلکی به معنای صخره و «پی» به معنای جلگه بوده است از اینرو آنسوی البرز و زاگرس یعنی فلات ایران «کاس سی» نشین و کرانه ی جنوبی دریاچه «کاس پی» نشین بوده است. ساکنان کنونی این مناطق ریشه در «مادرقوم» کاس دارند. بنابراین کاسپین که از نام کاس ها وام گرفته شده، نه واژه ای بریتانیایی و نه یونانی بلکه نام قوم نیاکانی ماست. عجیب اینکه دنیا بزرگترین دریاچه ی جهان را به نام قوم اجدادی ما می شناسد اما ما آنرا خزر می خوانیم ، نام قومی مهاجم که اکنون پراکنده شده و اثری از آنان لااقل به صورت جامعه ای منسجم وجود ندارد! این مثل آنست که دنیا دریای جنوب ایران اهورایی مان را خلیج پارس بخواند و بشناسد اما ما از آن به عنوان خلیج عرب نام ببریم! نکاتی که بدان اشاره شد مورد غفلت جغرافیدانان بخصوص ژیوپلیتیسین های ایرانی قرار ندارد بلکه بر عکس جغرافیدانان سیاسی بر این نکته تاکید و اصرار ورزیده و اتفاق نظر دارند که این دریاچه نه خزر بلکه حتا مازندران نیز خوانده نشود زیرا مازندران فقط یکی از استان های «کاس» نشین است ، دوم اینکه بلحاظ جهانی هم نامی شناخته شده و رسمیت یافته نیست. البته شاید این قصور متوجه جغرافیدانان سیاسی میهن مان باشد که بطور شایسته در این پیوند اطلاع رسانی نکردند تا نهادهای رسمی اعم از رسانه های عمومی، آموزش و پرورش، موسسات تهیه اطلس های جغرافیایی و بقیه ی مراجع ذی صلاح اهمیت قضیه را بطور شایسته دریابند. شاید اشاره به این نکته تکرار مکررات باشد که تغییر نام مکان های جغرافیایی آنهم بخشی از منطقه ی موسوم به «هارتلند» (قلب زمین) می تواند مقدمه ی مصادره ی آن باشد. بنابراین تا سر و کله ی وارثان حقیقی و یا جعلی قوم خزری ها پیدا نشدند و ادعای سهم الارث از دریاچه ی کاسپین نکردند بهتر است این خطای فاحش را جبران کنیم. زیرا اگر روزی سر و کله ی مدعیان فوق پیدا شود پیش از اینکه سراغ آذربایجان، روسیه، قزاقستان و یا ازبکستان بروند پاپیچ ما خواهند شد که لابد سهمی از یازده یا سیزده درصد به رسمیت شناخته شده توسط همسایگان شمالی زیاده خواه مان را تقدیم شان کنیم! اعتراض مان هم بی مبنا خواهد بود زیرا شناسنامه ی خزری بودن شان را رو می کنند و مدعی می شوند همه این دریاچه را کاسپین می خوانند و فقط شما هستید که آنرا به نام ما سند زده اید بنابراین طبیعی ست از شما طلب ارث کنیم! و کلام پایانی اینکه ، کاسپین واژه ای ایرانی بر گرفته از نام قوم اجدادی لااقل دوسوم ساکنان ایران کنونی است (زیرا بسیاری از محققان، آریایی ها را شاخه ای از کاس ها بشمار آورده و معتقدند سرزمین سرد شده ی موجب کوچ آریایی ها، قفقاز و نه سیبری بوده است). بر این اساس نامی را که دنیا به رسمیت می شناسد با نامی ناآشنا، مجعول و چه بسا مساله ساز معاوضه نکنیم، نام بزرگترین دریاچه جهان کاسپین است نه خزر.